Diyabet ve Beslenme

Yine bir bilgilendirme postu ile karşınızdayım. Bugün de size toplumun küçümsenmeyecek bir kısmını ( TURDEP çalışmasına göre diyabet prevelansı Türk toplumunda %7.2, bozulmuş glikoz toleransı prevelansı %6.3 olarak belirlenmiştir. TURDEP-2 ye göre erişkin diyabet sıklığı Türk toplumlarında %13.7'ye ulaşmıştır. Hastalık genel olarak iki şekilde sınıflandırılır. )etkileyen diyabet hastalığında beslenmeden bahsetmek isterim.

Diyabetes mellitus (DM) pankreastan salgılanarak kan şekerinin düzenlenmesinde rol oynayan insülin hormonu salgısının tamamen veya kısmen yetersizliği veya eksikliği sonucu oluşan yüksek kan şekeri ile karakterize karbonhidrat yağ ve protein metabolizmasının bozulduğu bir hastalıktır. (Okulda ezber ettiğimiz, aklımdan çıkmayan tanımlardan biridir.) 

Tip-1 diyabetes mellitus: Genellikle genç yaşta görülen insüline bağımlı olarak seyreden diyabettir. 

Tip-2 diyabetes mellitus: İnsülin üreten hücrelerin fonksiyonunda azalma ve dokularda insülin duyarsızlığı sonucu gelişen diyabettir. İnsülin eksikliği ve direnci temel rolü oynayarak hiperglisemiye neden olur.  

Genel olarak beslenmede amaç kan şekeri kontrolünü sağlamak, kan kolesterol seviyelerini kontrol etmek, komplikasyonlarını önleyip kontrol altında tutmaktır. 

Çay şekeri, pudra şekeri, cam şeker, şekerlemeler, lokumlardan uzak durulmalıdır. Meyve şekeri de bir basit şeker olduğu için kan glikoz seviyelerinde ani dalgalanmalara neden olacağı için meyveler yanında bir protein (süt, yoğurt), yağlı tohum (fındık, ceviz) ile beraber tüketilmelidir. 

Kök sebzelerde (havuç patates pancar) ve pirinçte karbonhidrat  oranı yüksek olduğu için bunlardan uzak duruyoruz. 

Bol bol mevsiminde sebze tüketmeye özen gösteriyoruz. 

Kolesterol seviyelerinden dolayı doymuş yağlardan, trans yağlardan, kızartma yiyeceklerden, işlenmiş et ürünlerinden uzak durulmalıdır. 

Beyaz ekmekten uzak durulmalıdır. Onun yerine posası yüksek ekmek türleri tercih edilmelidir.

E ve C vitaminleri antioksidan içeriğinden dolayı insülin duyarlılığını artırır. Vitamin D ve B grubu vitaminleri alımı önemlidir. Selenyum, çinko insülin etkisini artırmaya yardımcı olur. Yeterli ve dengeli, sürdürülebilir beslenme modeli uygulandığında vitamin mineral alımı ihtiyacı karşılayacaktır. 😊

Tatlandırıcı içeren diyabetik ürünler kullanılabilir fakat bunun da bir sınırı vardır. Tatlandırıcı eğer pişen bir şeye katılacaksa piştikten sonra katılması daha doğrudur. Çünkü tadında değişme olabilir ve sindirim emilim yönünden sorunlar ortaya çıkabilir. 

Diyetisyen Nursena AKBAŞ